دیپلمات‌های ایران و جهان و روزنامه‌های آمریکا در واکنش به سخنرانی پمپئو اظهارنظر کردند

اوهام شکست خورده
همدلی| گروه سیاسی ـ مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، دوشنبه شب طی سخنرانی در اندیشکده محافظه کار «بنیاد هریتج» در واشنگتن از طرحی که مورد تایید دولت آمریکا است رونمایی کرد. این طرح به پلن B شناخته می شود و دربرگیرنده 12 محور مربوط به سیاست داخلی و خارجی ایران بود. طرحی جامع و فراگیر که واکنش بسیاری از مقامات ایرانی را نسبت به محتوای اقدامات مشروط وزیر امورخارجه برانگیخت همچنین بعضی از مقامات غیر ایرانی نیز آن را به دلیل عام و کلی بودنش غیراجرایی و غیر عملی می دانند.
پلن B زمانی مطرح شد که رئیس جمهوری آمریکا توافق برجام را بی اثر و ناقص خواند و ضرب الاجلی تعیین کرد تا هم پیمانان به اصلاح آن بپردازند اما در تاریخ 18 اردیبهشت به دلیل اختلاف نظر بر سر این مفاد برجام، آمریکا خروج از این توافق را اعلام کرد و سپس یک طرح جامع مدنظر آمریکا در نظر گرفت که هم راستا با سیاست جهان بود و دوشب پیش توسط وزیر امور خارجه این کشور اعلام شد.
سخنان مایک پمپئو، وزیر خارجه جدید آمریکا «نقشه راه دیپلماتیک» واشنگتن واکنش تند مقامات ایران را طی دو روز دوشنبه و سه‌شنبه در پی داشت و این واکنش ها همچنان ادامه دارد.


ظریف: بازگشتی به عادت های قدیمی
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز عصر دوشنبه در پیامی توییتری نوشت: «دیپلماسی ریاکارانه آمریکا صرفا بازگشتی به عادات قدیمی است: زندانی شده در توهمات و سیاست‌های شکست خورده که از سوی گروه‌هایی با منافع خاص دیکته شده است. آمریکا همان انتخاب‌های اشتباه را دوباره تکرار می‌کند و به این ترتیب به همان شکل نیز متضرر می‌شود. با این حال ایران با شرکایش درباره راهکارهای برجام پس از خروج آمریکا همکاری خواهد کرد.
جهانگیری در شبکه های اجتماعی
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران نیز در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که دولت آمریکا درنهایت به این درک خواهد رسید که باید با ملت ایران با زبان ادب و منطق صحبت کند و نه تهدید.
بیانیه وزارت خارجه ایران
وزارت امور خارجه ایران نیز دیروز با انتشار بیانیه‌ای به سخنان مایک پمپئو واکنش نشان داد.
وزارت خارجه در این بیانیه اظهارات پمپئو درباره توافق هسته‌ای، سیاست‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران را «سخیف»، «وقیحانه»، «مداخله جویانه» و «بی‌مایه» خوانده و آن را «تلاش مذبوحانه برای انحراف افکار جهانی از نقض عهد آمریکا» ارزیابی کرده است.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است که سخنان آقای پمپئو بیانگر «عقب ماندگی تحلیلی» است و نشان می‌دهد که «جریانات تندرو و جنگ طلب در آمریکا نه تاریخ میدانند و نه قادرند از آن درس بگیرند.»
وزارت امور خارجه همچنین تاکید کرده است که «رژیم آمریکا» و «معدودی رژیم حقیر» تعهدات بین‌المللی خود را نقض کرده‌اند و واشنگتن «در موضعی نیست که برای کشور بزرگی همچون ایران که به تعهداتش پایبند بوده شرط تعیین کند».
این بیانیه همچنین ناآرامی در کشورهای منطقه را ناشی از دخالت‌های آمریکا و «حکومت‌های دیکتاتوری قرون وسطایی متحد او» دانسته و تاکید کرده است که هیچ کشوری حق ندارد در سیاست‌‌های منطقه‌ای ایران دخالت کند.
وزارت امور خارجه به آمریکا نسبت به هرگونه اقدام «ایذائی» و «زورمندانه» علیه ایران هشدار داد و تاکید کرد مسئولیت چنین اقداماتی بر عهده دولت ایالات متحده است.
نشست خبری نوبخت
به گزارش ایسنا، محمدباقر نوبخت در نشست خبری هفتگی با خبرنگاران با اشاره به سخنان روز گذشته وزیر امور خارجه آمریکا، گفت: ‌روز گذشته وزیر امور خارجه آمریکا اظهارات خصمانه‌ای علیه جمهوری اسلامی بیان و تهدید کرد اگر ایران مطابق با اراده ایالات متحده عمل نکند، تحریم‌های شدیدی از سوی آمریکا اعمال خواهد شد.
او گفت: موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران به این اظهارات توسط رییس‌جمهوری اعلام شد، اما چند سوال از مسئولان کاخ سفید مطرح شد که شنیدن پاسخ‌هایش می‌تواند برای افکار عمومی مهم باشد. سوال نخست این است که آیا آمریکایی‌ها موافق پیروزی انقلاب و شعار نه شرقی، نه غربی بودند؟ آیا این اراده آمریکا بود که باعث نابودی هواپیماها و هلی‌کوپترهای آنها در طبس شد؟ و سوال بعد اینکه در دهه 60 مقامات و مردم عادی در عملیات تروریستی منافقین به شهادت می‌رسیدند جمهوری اسلامی تضعیف شد یا این موضوع باعث قدرتمندتر شدن نظام ما شده است؟
او تاکید کرد: پاسخ این سوالات نشان دهنده این است که آیا آمریکا توانسته بعد از اینکه اعلام کند تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران وضع خواهد کرد و پرونده جمهوری اسلامی را به شورای امنیت می‌برد، موفق باشد؟ در 40 سال گذشه آمریکا و اقمار آن به هدف خود که تضعیف جمهوری اسلامی ایران است،‌ نرسیده‌اند و شرایط نشان می‌دهد که بنیه‌ دفاعی یا اقتصاد کشور ما که دنبال تضعیف آن بودند، ناکارآمدتر نشده است.
سخنگوی دولت با بیان اینکه آزموده را آزمودن خطاست، گفت: واقعا آقای بولتون فکر می‌کند قبل از ۴۰ سالگی انقلاب در کنار منافقان به تهران می‌آید؟ اجاره‌نشین‌های کاخ سفید نمی‌دانند با انتخابات بعدی جایی ندارند؟ تاریخ همه چیز را نشان خواهد داد.
مخالفان پلن B در خارج از کشور
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه ای گفت، سخنان وزیر خارجه آمریکا نشان نداده است که چگونه خروج از برجام، به امنیت بیشتر منطقه از تهدیدات توسعه سلاح های هسته ای کمک کرده و یا در آینده چنین کمکی خواهد کرد. او گفته همچنین وزیر خارجه آمریکا نشان نداده است که چگونه خروج از برجام ما را در موقعیت بهتری قرار خواهد داد که بر عملکرد ایران خارج از موضوعات برجام، نفوذ داشته باشیم.
بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا نیز روز دوشنبه طرح جدید آمریکا برای مذاکره در مورد یک توافق همه جانبه با ایران را مورد انتقاد قرار داد و گفت چنین مذاکراتی «خیلی، خیلی دشوار خواهد بود»
بوریس جانسون گفت چشم انداز یک توافق جدید بزرگ با ایران خیلی، خیلی سخت است. او گفت اگر همه مسائل، مثل برنامه موشک های بالستیک، رفتارهای اخلالگر ایران در منطقه و مسئله هسته ای را بگیرید و در یک مذاکرات همه جانبه با ایران قرار دهید، بعید است که چنین توافقی در یک جدول زمانی معقول به آسانی به‌دست آید.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان هم با خونسردی گفته است که استراتژی تازه آمریکا در قبال ایران تغییر مهمی را در روابط اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی ایجاد نمی‌کند:«آلمان و اروپا همچنان برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران تلاش می‌کنند. برجام ملاحظات امنیتی آلمان و سایر کشورهای اروپایی را برآورده می‌کند.»
به نقل از یورونیوز اردوغان که در مراسم افطار به مناسبت ماه رمضان صحبت می کرد با بیان اینکه خاورمیانه باید از سلاح هسته‌ای پاک شود در اشاره به تهدیدهای وزیر خارجه آمریکا نسبت به ایران گفت: «چرا کشورهایی که سلاح هسته ای دارند دیگران را تهدید می کنند؟ اگر منصف باشیم و رویکرد منصفانه‌ای داشته باشیم باید بگوییم کشورهایی که سلاح هسته ای دارند و از سلاح هسته ای بعنوان تهدید استفاده می‌کنند هیچ اعتباری در جامعه بین المللی ندارند.» رئیس جمهوری ترکیه همچنین گفت: «ترکیه طرح دوباره موضوعات جهانی از جمله توافق هسته ای با ایران را که دیگر کنار گذاشته شده بود، نمی پذیرد. از نظر ما اینکه دیگر امضا کنندگان توافق هسته ای با ایران در مقابل تصمیم دولت آمریکا ایستاده‌اند و به آن وفادارند بسیار مثبت است.»
به نوشته پولیتیکو، سخنان جانسون که در بوئنوس آیرس و در حاشیه اجلاس وزیران خارجه گروه ۲۰ صحبت می کرد، واکنشی به سیاست جدید خارجی آمریکا در مورد ایران بود که مایک پمپئو آن را تشریح کرد.
واشنگتن پست
مطلبی روز دوشنبه در تارنمای روزنامه آمریکایی واشنگتن پست منتشر شد که می گفت : روشن نیست که دولت ترامپ چگونه می خواهد بدون حمایت متحدان کلیدی آمریکا در اتحادیه اروپا که همگی به باقی ماندن در توافق هسته ای و افزایش روابط اقتصادی خود با ایران متعهد شده اند، چنین چیزی را عملی کند.
این روزنامه آمریکایی در ادامه نوشت: مقام های دولت آمریکا از اشاره مکرر به اتحاد خود با مردم ایران، به عنوان محرکی اصلی در هدف قرار دادن رفتار بد تهران، استفاده می کنند. سخنرانی پمپئو نیز از این قاعده مستثنی نبود. در ادامه این مطلب آمده است: در حقیقت سخنرانی روز دوشنبه پمپئو استدلال های ابتدایی دولت ترامپ برای تغییر در ایران بود. اظهارات پمپئو شبیه چیزهایی بود که دونالد رامسفلد وزیر دفاع اسبق آمریکا پیش از تجاوز به عراق می گفت. لفاظی های افراطی رامسفلد که با حادثه یازدهم سپتامبر مصادف شد، به آن دلیل در میان بسیاری از آمریکایی ها خریدار پیدا کرد که مردم احساس خطر می کردند.
مجموع این واکنش ها در پاسخ به وزیر خارجه آمریکا است که در سخنرانی خود با عنوان «پس از توافق؛ راهبرد جدید برابر ایران» ایراد شد از وضع «قوی ترین تحریم های تاریخ» علیه تهران سخن گفت. به گفته وی این تحریم ها در صورت تغییر سیاستهای ایران در عرصه داخلی و خارجی اعمال خواهد شد. هر چند فهرست این شروط طولانی است اما شامل درخواست های «بنیادی» آمریکا از ایران می شود.
اما در تمام بیانیه ها هیج گمانه زنی یا برنامه از پیش تعیین شده نسبت به موضع آمریکا مطرح نشده. همچنین سخنی از راهکارها و جایگزین ها در صورت اعمال تحریم های شدید ذکر نشده بود. مخاطب بیشتر سخنان، دیگر دولت ها بودند و گفته شده در این وضعیت بغرنج اقتصادی و معیشتی، مردم همراه و استوار در کنار دولت می ایستند. آن هم دولتی که در عملی کردن وعده های خود بی اراده و ناتوان است. قابل چشم پوشی نیست که برای جلب اعتماد و ادامه استقامت مردم؛ اکنون بهتر است اراده بی چون و چرای آنان در اداره کشور نمود و اهمیت پیدا کند.